صحنه هایی از تولید دیکتاتور در فرهنگ ایرانی

شاید این عکس به اندازه کل توضیحاتی که میدهم گویا باشد:

اعتقاد دارم که مشکل حکومتی- سیاسی ایران ربطی به شکل ظاهری حکومت و افراد درون آن ندارد، چه سیستم "شاهی" باشد چه "جمهوری سکولار یا اسلامی"، تا زمانی که فرهنگ "دیکتاتور پروری" از بین نرود، هر "شخص درقدرت" تبدیل به فردی خودکامه و غیرپاسخگو خواهد شد.

شاید این عکس تنها نمادی از فرهنگ غلط ما باشد و بسیار خنده دار چرا که اساسا ریاست جمهوری و دموکراسی را به بازیچه گرفته است.

در تمامی دوران ها و ادیان، دست بوسی و ابراز خشوع و کوچکی تنها در مقابل قدرت ماورایی پذیرفته شده است و حتی شاهان و قدرتمندان هم به عنوان نماینده یا نماد آن "ماورا" مورد پرستش و تکریم قرار می گرفتند. این رسم بسیار کهن با تغیر بینش و افزایش شعور انسان بتدریج بشکل سمبلیک برای پادشاهان و به شکل اعتقادی برای روحانیون مذهبی درآمد. بعد از منسوخ شدن سیستم های پادشاهی و رواج دموکراسی و حکومت مردم بر مردم و در نهایت تقدس زدایی از ارکان قدرت دیگر این رسم هم از میان رفت و حتی در ایران رسم دست بوسی اربابان قدرت بعد از "انقلاب اسلامی" کمرنگ شد. گرچه که کماکان در دوران معاصر هم روحانیون بلندپایه استثنا هستند.

در دوران حاضر، بوسیدن دست رییس جمهور تنها به جک شبیه است و بیشتر از نشانه احترام، نشانه تمسخر یا توهین به آن رییس جمهور است، چرا که فرد بوسنده آگاهانه یا ناآگاهانه صفتی (تقدس) را به رییس جمهور می دهد که فاقد آن است.

این در حالی است که حتی فرض کرده ایم  آقای روحانی رییس جمهور است نه صرفا کاندیدای ریاست جمهوری!

بسیاری حکومت ایران -جمهوری اسلامی- را علت این عقب ماندگی می دانند و تصور دارند که با تغیر سیستم سیاسی در ایران مشکل خودکامگی و دیکتاتوری برچیده خواهد شد. اما غافل از بستر دیکتاتور پرور فرهنگ ایرانی هستند. هیچ فرد یا دسته ای در ابتدا شکل خودکامه ندارد. همانطور که رضا پهلوی قبل از رسیدن به سلطنت یا رفتار و گفتار آیت الله خمینی قبل از 57 با بعد از آن تفاوت داشت.

همانطور که می بینیم، این -مشکل- فرهنگ ماست که بر سر حاکمان خود تاج سروری می گذارد.

پی نوشت:

فیلم کوتاهی از "تشویق های بی مورد" ایرانیان از سخنرانی دبیر جلسه شورای ملی (رضا پهلوی دوم) در خارج از کشور.

(در مدت زمان 10 دقیقه سخنرانی و 3 دقیقه پرسش و پاسخ، رضا پهلوی بیش از 11 بار مورد تشویق حضار قرار می گیرد!)

واقعا انتظار ما در صورت به قدرت رسیدن او اگر بغیر از احیای نظام شاهنشاهی باشد اشتباه است، چرا که تاج شاهی را نه او، که خود ما بر سر او می گذاریم و بعدتر ناله میکنیم که این پهلوی هم مانند پدرش مستبد و خودرای است!