اهمیت واکنش خامنه ای به نتیجه توافق و احتمالات پیش رو

از شواهد و قرائن اینطور برمی آید که تقریبا توافق ها بر سر صدور متن مشترک انجام شده و احتمالا در روزهای آینده شاهد اعلام جزییات و متن توافق خواهیم بود. همینطور تا جایی که رسانه های مختلف گزارش می دهند ظاهرا قرار شده که توافق در چند مرحله به اجرا برسد و طبق خواست قبلی غرب که ابتدا راستی آزمایی و بعد، رفع تحریم ها بود. تحریم ها لغو شود با این تفاوت که این بار به نحوی این مساله گفته شود که حساسیت داخلی در ایران ایجاد نکند و احترام صحبت های آیت الله خامنه ای حفظ شود.
از سوی دیگر تندروها یا همان دلواپسان، در حال برنامه ریزی هستند برای سازماندهی تبلیغاتی در روز قدس  و احتمالا از این برنامه به عنوان واکنشی سنگین به توافق اعلام شده استفاده خواهند کرد. همانطور که تا بحال نشان داده اند، بخش ناگفته و غیر رسمی نظر رهبر را اجرا می کنند و مراکز فرماندهی آنها نسبتا خودمختار با چراغ سبز بیت رهبری حملاتشان را سازماندهی می کنند.
این سازماندهی اما نسبت به مواضع خود آیت الله خامنه ای چندان اهمیتی ندارد. موضع گیری آیت الله خامنه ای احتمالا در سخنرانی روز قدس -یا بعد از آن- است نسبت به متن منتشره بسیار مهم تلقی می شود و دستورکار کل سازمانهای تبلیغاتی و رسمی نظام خواهد شد.
در واکنش به توافق قریب هسته ای موضع او از 3 حال خارج نیست:

1 آیت الله خامنه ای مسئولیت کل برنامه هسته ای از ابتدا تا کنون را طبق اتفاقاتی که افتاده بر عهده می گیرد و طبعا این عقب نشینی های آشکار ایران از مواضع هسته ای را قبول می کند، که در این حالت دست دولت روحانی باز می شود و مخالفان دولت به حاشیه می روند و این تغیر می تواند طلیعه ای از تغیر اوضاع سیاسی و اجتماعی و اقتصادی هم تلقی شود. و دیگر روحانی می ماند و وعده های داده  شده و همت او برای بهبود اوضاع.

2- گزینه دیگر می تواند نپذیرفتن مسئولیت با اشاره به مسئول دانستن دولت روحانی باشد. که در این حالت دست منتقدان دولت باز خواهد شد برای حملات سنگین به دولت و فلج کردن هرگونه فعالیت از طریق مشغول کردن دولت به چالشهای مختلف سیاسی، اجتماعی. این گزینه این خطر احتمالی را دارد که با توجه به اینکه کل توافق و تحریمها برگشت پذیر هستند، می تواند به شکست توافق حتی بعد از رسیدن به آن منجر شود. خصوصا که از وزن دولت روحانی حتی در چانه زنی خارجی هم کم خواهد شد و مانند سالهای پایانی دولت احمدی نژاد هیچ دولتی علاقه ای به مذاکره با دولتی ضعیف نخواهد داشت.

3- گزینه سومی هم وجود دارد که آیت الله موضوع را تمام شده تلقی نکند و همچنان بخواهد خودش را میان دو طیف "موافقین حقیقی" و "تندروهای ساختگی" توافق نشان دهد. و همزمان پروپاگاندای حکومتی بر سکوت خبری و کم ارزش بودن این اتفاق تاکید کنند. و بکل موضوع هسته ای از "اولویت رسانه ای" و "حق مسلم" تبدیل به اتفاقی تاریخی شود که با پیروزی نظام به پایان رسیده!
به عبارت دیگر از یک طرف آیت الله خامنه ای نتواند علنا مسئولیت 10 سال رهبری اشتباه -هسته ای- را برعهده بگیرد و از سمت دیگر بخواهد هوادارانش را از سرزنش و حمله به دولت بازدارد. تقریبا مشابه همین روندی که امروز پیش گرفته است.
این روند محتمل ترین گزینه است، اما 2 اشکال اساسی دارد، یک اینکه انحصار رسانه در اختیار جمهوری اسلامی نیست و دوم با این روش تعداد بیشتری از تتمه طرفداران حکومت ایدئولوژیک سرخورده می شوند، از بی عملی رهبرشان در تصمیم گیری های سیاسی.

این توافق حتی اگر با شیوه گزینه سوم هم پیش برود، با توجه به پتانسیل جامعه برای تغیر، می تواند مهم تلقی شود و با کمک دولت روحانی جامعه می تواند از چندین سال رخوت -بعد از سال 88- خارج شود.

پی نوشت:
1- آیت الله خامنه ای جسارت آیت الله خمینی را در تصمیم گیری و البته پذیرش شکست ندارد و بعید است که اتفاق سال 67 تکرار شود.
2- طرف های غربی با محوریت امریکا و دولت اوباما، تصمیم به تحقیر او را ندارند و تلاش می کنند در عین حفظ کرامت خامنه ای، او را مهار کنند، این فرصت بی نظیری در تاریخ روابط ایران و امریکاست که بزودی بیشتر به آن خواهم پرداخت.